مراحل آماده سازی سخنرانی

حتی بزرگترین سخنرانان جهان هم هنوز که هنوز است بعد از بار‌ها اجرا از این کار می‌ترسند. اما موضوع این مقاله ترس از سخنرانی نیست بلکه روشی است که می‌تواند اعتماد به نفس شما را در سخنرانی بیشتر کند و ترس شما را کاهش می‌دهد.

با برنامه‌ریزی دقیق و نوشتن یک متن سخنرانی جذاب می‌توانید به هدفی که برای سخنرانی تعیین کرده‌اید برسید.

پس ما قبل از سخنرانی زمانی را به آماده‌سازی متن سخنرانی اختصاص می‌دهیم تا بعد از سخنرانی بتوانیم به نتیجه مورد نظر خودمان برسیم. آماده سازی یک سخنرانی بخش مهمی از فرایند آموزش سخنوری است که در دوره‌های آکادمی صادقلو تدریس می‌شود.

متن سخنرانی چیست؟

در سخنرانی‌های کلاسیک که دیده‌ایم معمولاً سخنران متن کامل سخنرانی را می‌نویسد و از روی متن مورد نظر سخنرانی می‌کند. اما منظور ما از متن سخنرانی این نیست. ما خلاصه‌ای سخنرانی خودمان همراه با سرفصل‌های مهم سخنرانی را می‌نویسیم و قبل از سخنرانی چند با آن را تمرین می‌کنیم.

متن سخنرانی را همراه خودمان به سخنرانی می‌بریم و هر زمان که لازم شد نگاه کوتاهی به آن می‌اندازیم تا سخنرانی در ذهن ما مرور شود.

تهیه پیش نویس متن سخنرانی جذاب

در این قسمت مراحلی را با هم طی می‌کنیم تا متن یک سخنرانی جذاب و حرفه‌ای را با هم پیش‌نویسی کنیم. این قسمت می‌تواند کار شما را به بهترین روش پیش ببرد.

الف.خوب تحقیق کنید

قبل از نوشتن متن سخنرانی ابتدا در مورد موضوع خوب تحقیق کنید. هیچ کار بزرگی بدون برنامه انجام نمی‌شود. شما می‌بایست قبل از اینکه روی استیج بروید و سخنرانی کنید برنامه‌ی یک سخنرانی متقاعد کننده و جذاب را بنویسید.

اگر در حال نوشتن متن سخنرانی برای کلاس و یا دانشگاه هستید می‌توانید با معلم یا استاد خودتان مشورت کنید تا سخنرانی بهتری ارائه کنید.

ب.یک طرح کلی تهیه کنید

نوشتن طرح متن سخنرانی یعنی برای ایجاد طرح سخنرانی شما می‌توانید از روش شماره گذاری استفاده کنید. ابتدا یک مقدمه و شروع برای سخنرانی خودتان انتخاب می‌کنید و بعد موضوع اصلی سخنرانی را بیان می‌کنید. سپس با مثال، نقل قول، داستان و آمار‌های علمی به سخنان خود اعتبار می‌بخشید.

در بخش پایانی هم می‌توانید دوباره نکاتی که ارائه کردید را در زمان کوتاهی جمع‌بندی کنید.

پ.می‌خواهید متقاعدکننده باشید؟

می‌توانید از یک فرمول بسیار جذاب استفاده کنید. این فرمول یعنی شرایط فعلی و شرایط مطلوب باعث می‌شود متن سخنرانی شما متقاعدکننده باشد.

ابتدا شرایط فعلی مخاطب را برایش بازگو می‌کنیم و می‌گوییم بدون دانستن مطالب ما چه مشکلاتی را در آینده تجربه خواهد کرد.

سپس شرایط مطلوب را برایش شرح می‌دهیم. یعنی با دانستن نکاتی که ما به او ارائه می‌دهیم به چه زندگی و جایگاهی خواهد رسید.

بعد از آن راهکارها و روش‌های خودمان را ارائه می‌دهیم یا محصولی که قرار است مخاطب را از شرایط فعلی به مطلوب برساند به او معرفی می‌کنیم.

ت.متن سخنرانی خود را معتبر کنید

مثلا اگر قرار است در مورد موضوع آلزایمر سخنرانی کنید به جای اینکه بگویید:«خطر آلزایمر جدی است» داستان مردی را تعریف کنید که در میان‌سالی آلزایمر گرفته است و یا اینکه آمار واقعی از افزایش میزان آلزایمر به مخاطب خود بدهید.

همیشه داستان‌های شخصی و یا هر مدل داستان، اشعار زیبا و مرتبط، آمار‌های واقعی سازمان آمار و از دست موضوعات می‌تواند اعتبار کلام شما را بیشتر کند.

ث.نکات را به ترتیب اهمیت و با راهکار بیان کنید

خب در متن سخنرانی شما بعد از گفتن مقدمه و زمانی که وارد بدنه اصلی سخنرانی می‌شوید نکاتی را بیان می‌کنید. 

شما باید بعد از گفتن هر نکته آن را با مثال واقعی و راهکار برای مخاطب عملی و قابل دسترس کنید.

مثلاً اگر می‌گویید توجه به نکات منفی در زندگی باعث می‌شود حال و شرایط روحی ما بدتر شود باید بگویید چطور می‌توانیم به این نکات توجه نکنیم یا باید یک راهکار جایگزین ارائه دهید.

مثلا بگویید:« به جای توجه به نکات منفی می‌توانیم به نکات مثبت توجه کنیم و یا حواس خودمان را به سمت موضوعی دیگر پرت کنیم.»

ج.موضوعات جدید ارائه دهید و مطالب قبلی را خلاصه کنید.

بعد از اتمام هر سرفصل و شروع یک آموزش جدید باید خلاصه‌ی هر چند کوتاه از مطالبی که بیان کرده‌ایم ارائه دهیم. این تکنیک را اکثر سخنرانان موفق انجام می‌دهند و با این کار مخاطب شما یادگیری عمیق تری خواهد داشت.

پس حتما در یادداشت‌های خود جایی را لحاظ کنید که به شما یادآوری کند باید نکات گفته شده را دوباره برای مخاطب خلاصه‌ کنید.

کلام خود را جذاب کنید

بعد از اینکه متن سخنرانی را قبل از سخنرانی آماده کردیم با هم یاد میگریم که چگونه متنی که آماده کرده‌ایم را در بهترین حالت ممکن به مخاطب ارائه دهیم.

الف.اصل ساده‌سازی

سادگی همیشه یادگیری را افزایش می‌دهد. بعضی از سخنرانان به اشباه باور دارند که با استفاده از کلمات علمی و سنگین می‌توانند سواد خودشان را به رخ مخاطب بکشند اما نکته جالب این است که مردم همیشه از سخنرانی که ساده‌تر صحبت می‌کنند به عنوان یک سخنران حرفه‌ای یاد می‌کنند.

مثلا به جای اینکه بگویید:«در قرن حاضر ماده‌گراها تمام کیهان را فقط در جسم مادی خلاصه می‌کنند و همین امر موجب شده است که فقط به تمایلات نفسانی خود توجه نمایند.»

مدل ساده شده‌ی همین متن را نگاه کنید:«در دنیای امروز انسان‌هایی که فقط به ماده توجه می‌کنند شاید در بیشتر اوقات نمی‌توانند از زندگی لذت ببرند.»

نکته جالب اینجاست که وقتی سخنرانی خودتان را ساده سازی می‌کنید به گونه‌ای که هم اساتید دانشگاه و هم مردم عادی متوجه صحبت‌های شما شوند در ذهن آن‌ها به عنوان یک سخنران بسیار حرفه‌ای و کاربلد شناخته می‌شوید.

ب.استفاده از اسامی

در متن سخنرانی به جای اینکه از ضمیر استفاده کنید از اسامی استفاده کنید. حال اگر داستانی در سخنرانی استفاده می‌کنید که نمی‌خواهید بقیه متوجه شخص مورد نظر در داستان بشوند یک اسم ساختگی به کار ببرید.

مثلا به جای اینکه مرتب بگویید دوستی داشتم که فلان بود، مثلا بگویید دوستم میلاد همیشه ...

استفاده از اسامی سخنرانی شما را فعال تر و متفاوت تر می‌کند.

پ.تکرار

تکرار یک جمله ، عبارت یا کلمه خاص که از هسته سخنرانی شما برگرفته شده است کمک می‌کند که سخنرانی جذابی داشته باشید و موضوعی که دارید روی آن تمرکز می‌کنید و دائم در سخنرانی تکرار می کنید به خوبی در ذهن مخاطب حک می‌شود.

مثلا یکی از سخنرانان انگیزشی که تی دی جیکس نام دارد همیشه در سخنرانی‌هایش از این تکنیک قدرتمند استفاده می‌کند. 

مثلا در یکی از سخنرانی ها دائم از کلمه شجاعت استفاده می‌کرد و آن را به موفقیت ربط می‌داد.

شجاعت می‌خواد موفق بشی.

شجاعت می‌خواد دانش به دست بیاری.

شجاعت می‌خواد متفاوت باشی.

و...

ت.آمار و نقل قول، زیادیشم خوب نیست

گفتیم که استفاده از آمار و نقل قول از بزرگان می‌تواند اعتبار متن سخنرانی شما را افزایش دهد. اما بعضی سخنرانان یک اسلاید در میان یک جمله از بزرگان استفاده می‌کنند.

می‌دانید که برای بهتر انجام دادن هر کاری باید اصل تعادل را به کار بگیریم. تعادل در گفتن جملات. تعادل در استفاده از آمار.

پیشنهاد من این است که در هر سخنرانی از 2 آمار و 2 نقل قول بیشتر استفاده نکنید و اجازه دهید این عدد 4 جادویی در ذهن مخاطب حک شود و از این آمار و نقل قول‌ها هم در قسمت‌های مهم سخنرانی خود استفاده کنید و تا میزان ماندگاری آن در ذهن مخاطب چندبرابر شود.

ث.لحن

سخنران باید قدرت تغییر لحن را داشته باشد تا بتواند ساعت‌ها مخاطبان را میخکوب کند. مثلا اگر بخشی از متن سخنرانی با تعجب همراه است سخنران باید جملات را با لحن تعجبی بیان کند.

سخنرانی که همیشه با یک لحن ثابت صحبت می‌کند حوصله مخاطب را سر می‌برد و مخاطب را خسته می‌کند.

ج.اسلاید و پاورپوینت

استفاده از پاورپوینت که یکی از مرسوم ترین ابزار‌های سخنرانی در جهان و به خصوص در ایران است در سخنرانی ضرورت ندارد. ولی خب ابزاری است که استفاده از آن می‌تواند سخنرانی را جذاب تر کند.

اما یک  سخنران خوب نباید به اسلاید‌هایش وابسته باشد. او باید از قبل چندین بار متن سخنرانی را تمرین کند و اگر به هر دلیل پخش اسلاید به مشکل برخورد بتواند به سخنرانی ادامه دهد.

البته می‌توانید چندکار دیگر در کنار پخش اسلاید در لپ‌تاپ به عنوان نقشه جایگزین انجام دهید.

مثل اینکه نسخه از اسلاید‌ها  را چاپ کنید و در مقابل خود بگذارید و نسخه دیگری را در موبایل خود داشته باشید.

چ.تمرین

بعد از آماده‌سازی سخنرانی چند با آنرا تمرین کنید. هنگام تمرین حواستان به زمان باشد و اگر متوجه شدید بیشتر از زمانی که باید در سالن واقعی سخنرانی کنید حرف زده‌اید سعی کنید قسمت‌های غیر مهم را حذف کنید و یا خلاصه تر بیان کنید.

هنگام تمرین صدای خودتان را ضبط کنید و با چندبار گوش دادن به آن نواقص را برطرف کنید.

تبریک می‌گویم

شما اکنون یک متن سخنرانی خوب نوشته‌اید و با تمرین به تسلط رسیده‌اید و آماده انجام یک سخنرانی قدرتمند هستید.