اگر شما هم مانند من با قرارگیری در موقعیت‌های مختلف در روزمرگی خود به این نتیجه رسیده‌اید که باید روی فن بیان خود کار کنید ولی شرایط رفتن به دوره‌های مختلف مهارت فن بیان را ندارید، این مقاله می‌تواند به شما کمک کند. چرا که قصد دارم در این مطلب ۱۵ تمرین فن بیان را بطور رایگان در اختیار شما قرار دهم.
از اینکه می‌توانید به شکل رایگان به این محتوای پرتکنیک دسترسی داشته باشید، تعجب نکنید. چرا که با مراجعه به آکادمی فن بیان استاد صادقلو می‌توانید دنیایی از تمارین و رمز و رازهای فن بیان را به پرداخت هیچ هزینه‌ای دریافت کرده و در پایان دوره‌ها اثر شگفت‌انگیز آن را روی فن بیان خود ببینید. حال می‌خواهم بدون مقدمه ۱۵ روشی که در تقویت فن بیان خودم مؤثر بود را برای شما شرح دهم.
۱۵ روش ویژه تقویت فن بیان در خانه
1.تقویت حافظه شنیداری
اگر بخواهم واضح بگویم، تقویت حافظه شنیداری به این معناست که شما برای تقویت بیان ابتدا باید بتوانید خوب گوش دادن را تمرین کنید. برای این کار به گفتگوها به‌ویژه گفتگوهای کارشناسی، پادکست‌ها، کتاب‌های صوتی و مكالمات در تلویزیون یا رادیو گوش کنید.
باید بدانید که فقط شنیدن کافی نیست!
بلکه باید باکیفیت گوش داده و واژه‌هایی را از این مکالمات انتخاب کنید. سپس واژه های انتخابی را با لحن آنان تکرار کرده و در دایره لغات خود بگنجانید.
2.تقویت حافظه موسیقیایی
بهترین راه برای تقویت حافظه موسیقیایی، خواندن آواز است. یک اهنگ خوب گذاشته و اهنگ را با خواننده بخوانید. اینگونه لحن صدای شما هم زیباتر میشود.
3.حرف‌های روزانه و معمولی را در قالب اهنگ بگنجان!
برای این کار کافیست همین صحبت‌های روزمره را به شکل ریتمیک خوانده و در اهنگ مورد نظر جای بدهید.
4.تمرین روزانه گفتار
روزانه زمان مشخصی را به تمرین گفتار اختصاص دهید. اینکه این زمان ثابت و مستمر باشد بسیار مهم است. جهت تمرین گفتار می‌بایست گوشی را در حالت ضبط قرار داده و راجع به زمینه‌ای که خودتان در آن تخصص دارید صحبت کنید. سپس این صوت را در گروه‌ها و یا برای نزدیکانتان بفرستید. این کار علاوه بر تمرین گفتار ۴ مزیت دیگر نیز دارد:
لحن صدایتان را زیباتر می‌کند.
به عنوان یک برندینگ برای شما محسوب میشود.
جنبه آگاه‌سازی در حیطه تخصصی شما را دارد.
باعث رفع استرس، خجالت‌زدگی و افزایش اعتماد به نفس شما خواهد شد.
5.تمرین آینه
آیا شما هم از آن دسته افراد بودید که در کودکی جلوی آینه با خودتان حرف بزنید و یا ادای فلان هنرپیشه یا مجری را در بیاورید؟
اگر پاسختان مثبت است، باید بدانید که شما در واقع یکی از ابتدایی‌ترین و در عین حال قدرتمندترین تمرین‌ها در حوزه تقویت فن بیان را انجام می‌دادید. تمرین آینه سبب میشود تا شما از کم و کاست بیان و لحن خود مطلع شوید. حال چگونه؟
مانند همان دوران کودکی جلوی آینه بمان و جملاتی را تکرار کن. با این تفاوت که اکنون باید جملات را با تن صداهای مختلف تکرار کرده و همزمان به حالت چهره و زبان بدنتان توجه داشته باشید.
۶. بازی حرکات عاطفی
فهرستی از احساسات مختلف روی کاغذ بنویسید. بدون گفتن کلمات احساسی، تنها از لحن صدایتان برای بیان احساسات به دیگران استفاده کنید و از دیگران بخواهید از روی لحن شما احساس نوشته شده بر روی کاغذ را حدس بزنند. شما می‌توانید این بازی را نوبتی انجام داده و یک بار گوینده و بار دیگر حدس زن باشید. همچنین این بازی هوش هیجانی شما را برای برقراری ارتباط مؤثر، تقویت می‌کند.
۷. دفتر یادداشت لحن صدا
یک دفتر یادداشت بردارید. پس از هر مکالمه‌ای چند دقیقه به انچه میان خودتان و فرد مقابل رد و بدل شد فکر کنید. سپس از خود سوال بپرسید: ایا بیان من برای این موقعیت مناسب بود؟ آیا با این لحن توانستم منظورم را به او بفهمانم؟
سپس به سوالات خودتان پاسخ دهید تا ایراد کار را بیابید.
۸. سناریوی ایفای نقش
تصور کنید قرار است دیالوگ‌های یک فیلمنامه را بخوانید. برای این کار فهرستی از مکالمات رایج یا سناریوی یک نمایش را آماده کرده و با فرد دیگری به نوبت، نقش‌های مختلف را بازی کنید. برای هر نقش، لحن‌ها و نوع بیان‌های متفاوتی را به کار ببر.
۹. استفاده از لغات و جملات پیچیده‌تر
پیچیدگی جملات و کلمات شما را با یک چالش مواجه می‌کند. چرا که باید لحن صدا و بیان خودتان را با جملات و احساسات متفاوت و پیچیده‌تری تطابق بدهید.
۱۰. تکنیک گوش دادن فعال
برای گوش دادن فعال نیاز نیست تمرینی انجام دهید. فقط کافیست در برابر صحبت کردن مخاطبتان بی‌تفاوت ننشینید. در واقع با زبان بدن بطور مثال با سر تکان دادن و یا تأیید کردن حرفش با عبارات 'چه جالب' ، 'که اینطور' و امثال این به او بفهمانید که با دقت مشغول گوش کردن به صحبت‌هایش هستید. این تکنیک علاوه بر عمق بخشی به ارتباطات شما به تقویت حافظه شنیداری شما نیز کمک می‌کند.
۱۱. شاهنامه‌خوانی
به مدت یک ماه هر روز ۲۰ بیت از شاهنامه را با صدای بلند خوانده و آن را ضبط کنید. در پایان روز بیستم متوجه تغییر لحن و بیان در صوت اول و اخرین صدای ضبط شده خود خواهید شد.
۱۲. تکه کلام‌های اضافی را حذف کن
برخی از ما در لابلای حرف‌هایمان تکه کلام‌های ثابتی داریم که برای خودمان نیز خوشایند نیست. با یادگیری مهارت فن بیان می‌آموزید که بالاخره باید یک جایی از شر این کلمات اضافه خلاص شوید. برای مثال تکه کلام‌های اضافی من در صحبت‌هایم 'عهه، مثلا، خب' بود. تکه کلام‌های اضافه شما چیست؟
۱۳. تکرار سریع جملات سخت و هم آوا
شما هم بازی 'سه بار چیپس، چسب، سس را تکرار کن' را انجام داده‌اید؟؟
جالب است بدانید که همین بازی ما خودش یکی از تکنیک‌های تقویت فن بیان است. به این شکل که شما باید پشت سر هم جملات هم آوا را به شکل سریع تکرار کنید.
۱۴. تمرین خودکار
تاکنون برای تقویت بیان روی تمرین بر روی کلمات و جملات فوکوس کرده بودیم. اما بیایید کمی جزئی‌تر به ماجرا نگاه کنیم و به چیزی قبل از کلمه برویم. درست است، حروف!
شما برای تقویت بیان خود باید بتوانید ابتدا حروف و واژگان را به شکل صحیح ادا کرده و به زبان بیاورید. برای این منظور تمرین‌های مختلفی وجود دارد. اما یکی از موثرترین تمارین، تمرین خودکار است.
برای انجام تمرین خودکار کافیست، یک خودکار را بین دندان‌های خود نگه دارید. حال سعی کنید تا یک متن را بخوانید. زمان اثربخشی این تمرین بین یک الی سه ماه بوده و شما باید در این مدت صدای خود را ضبط کنید. در پایان مدت زمان تمرین صدای اولیه و اخرین صدای خود را با هم مقایسه کنید. نتیجه، باور نکردنیست!
۱۵. تمرین گرم کردن صدا
من عبارت 'گرم کردن صدا' را برای اولین در یک برنامه تلویزیونی شنیدم زمانی که مجری از خواننده مهمان برنامه خواست تا اهنگی را تقدیم بینندگان عزیز کند و خواننده در جواب گفت: 'صدام رو گرم نکردم و نمیتونم بخونم' از همانجا برایم سوال شد که مگر گرم کردن صدا چقدر در نوع صدا موثر است که آن خواننده را از تقدیم آهنگش به ما بازداشت؟
این سوال در ذهنم باقی ماند تا زمانی که استاد صادقلو اهمیت آن را برایم اشکار کرد. اکنون می‌دانم برای اینکه صدای زیبا و به تبع لحن بیان زیبایی داشته باشید، باید شعله حنجره را زیاد کنیم تا صدایمان گرم شود. حال تمرین گرم کردن صدا چیست؟
یک نی را بردارید در دهنتان گذاشته و با تن صداهای مختلف در آن زمزمه کنید.
یک توپ پینگ پنگ را در دهنتان گذاشته (البته اول توپ را به خوبی بشویید تا پیش از یادگیری فن بیان دچار بیماری‌های میکروبی نشوید) و آوای 'موم' را با یک ریتم مشخص بخوانید.
زمزمه کردن با دهان بسته نیز یک راه آسان برای گرم کردن صدا است.
تقویت فن بیان، به همین راحتی!
آنچه در این ۱۵ تکنیک برایتان گفتم بخشی از تمرین‌ها و تکنیک‌هایی است که می‌توانید در آکادمی استاد صادقلو آن‌ها را یاد گرفته و تمرین کنید. البته همانطور که می‌دانید اساتید زیادی در حال حاضر مشغول به فعالیت در این حوزه هستند، اما آنچه که مرا برای یادگیری در این آکادمی ترغیب کرد، ارائه تمارین و پیگیری جدی از سمت استاد صادقلو بود و شاید داشتن همین ویژگی منحصر به فرد کافی بود تا من به سراغ تقویت فن بیانم بروم و حتی بتوانم آن را در اختیار شما قرار دهم.
و اما نکته آخر و شاید بتوان گفت رمز موفقیت در این کار، ممارست و تمرین ثابت و پیوسته است. از تمارین کوچک شروع کنید و هر روز چند دقیقه از ۱۴۴۰ دقیقه خود را به تقویت فن بیان اختصاص دهید. در طول این مدت در مکالمات به لحن صدای خودتان توجه کنید و در مورد آن از دوستان یا خانواده بازخورد بگیرید.